یک از چیزهایی که برنینگ‌من به زندگی من آورد، رقص بود. رقص که البته نه. همان تکان تکان خوردن . اولا که من تا سن سی و یکی دو سالگی پایم را در کلاب (همان چیزی که بهش می‌گویم کلوپ شبانه) نگذاشته بودم. بعد هم گاهی می‌رفتم با دوستانم،‌ اما همیشه یکی دو ساعت رقصیدن یا تماشا یا اصلا موسیقی‌ بود. اما در برنینگ‌من یاد گرفتم که چطور همه شب را برقصم. اول اینکه چه حبی باید استفاده کرد برای چه موسیقی. چه کفشی پوشید که تا صبح آدم دوام بیاورد. اینکه بدانم کجا بروم هوا تازه کنم، آب بخورم، کجا استراحت کنم و کجا دیگر بفهمم که توانم تمام شده. یا اینکه رفتار محیط رقص را یاد گرفتم. اولا بفهمم که در کجاها، کدام کلاب‌ها، چه گروه جمیتی احساس امنیت می‌کنم و کجاها نه. با کی برقصم. عوضی‌ها کدام‌ها هستند. به کی رو بدهم به کی ندهم. مزاحم کی‌ها نشوم. چطور حواسم باشد به آدم‌های تنها که ایستاده‌اند و منتظرند یکی با آنها برقصد و هزار ریزه‌کاری دیگر. مثل هم مراسم دیگری، آدابی دارد و مردمی که باید شناخت. حالا سعی می‌کنم ماهی یکی دوبار بروم تا طلوع آفتاب برقصم. اینکه می‌گویم رقص واقعا فقط تکان خوردن و خوشحال بودن است بیشتر تا آن چیزی که واقعا اسمش رقص است. من همچنان رقص بلد نیستم. خوبی رقصیدن اینطوری این است که اولا اینقدر جا اینقدر تنگ است که آدم فقط می‌تواند کمی تکانش دهد بعد کسی دور تا دور ننشسته نگاه کند آدم چطور می‌رقصد. آماده شدن برای رفتن را هم دوست دارم. از اینکه چه بپوشم تا چطور آرایش کنم یا کجا را با چه کسی بروم. کل مراسم خوب است.
از معدود جاهایی است که دوست دارم با آدمها حرف بزنم. اسمشان را بپرسم. بگویم که زیبا هستند یا زیبا می‌رقصند. دوست دارم اینها را بشنوم.

همه ما قضاوت می‌کنیم. همه ما یک چیزهایی از زندگی بقیه را می‌بینیم: عکس‌ها، نوشته‌ها، کار، زندگی عاطفی …بعضی‌ از آدمها را از فاصله نزدیک می‌شناسیم بعضی‌ها را از فاصله دور. بعضی‌ها را یک زمانی از نزدیک می‌شناختیم اما حالا دورتریم. از برخی‌ها یک شناختی داریم که ممکن است مال سال‌ها قبل باشد. همانطور که دیدن عکس بزرگ‌شدن دخترخاله و پسرعموها فایده ندارد و ما آنها را همانطور که وقتی بچه بودند و ترکشان کردیم یادمان مانده، ادراک ما از خیلی از آدم‌های دور و برمان هم عوض نمی‌شود. برای خیلی‌ها نمی‌شود. بعضی‌ها انگار تصمیم می‌گیرند یک آدمی را یک‌طوری ببینید. ممکن است آن آدم یک زمانی آنطور بوده باشد یا نه. اما اگر ما آنطور ببینیمشان، آنوقت تمام حدس‌هایی که در موردشان می‌زنیم، قضاوت‌هایی که می‌کنیم، با هم جور در میاید. بنابراین ساده‌تر است که شناخت سابق خودمان را داشته باشیم. سال‌ها قبل یک رئیسی داشتم که مرا یک چیزی در مایه‌های لولی‌وش رنگی منگی صدا می‌کرد. من احساس می‌کردم یک چیزهایی را خودش می‌خواسته انجام دهد و نداده. من هم انجام نداده بودم. اما یک جوری در من می‌دید. من اوایل تلاش کردم بگویم اینطورها هم که شما فکر می‌کنید نیست. واقعا من اصلا هم از زنهای همسن و سال دور و بر خودم بیشتر نگشته‌ام یا نمی‌گردم. فرقی برایش نداشت. حالا هم که من سال‌هاست کوله پشتی را زمین‌ گذاشته‌ام و پایم را به خانه و زندگی بسته‌ام، بازهم همان تصویر را از من دارد. من هم دیگر تلاشی نمی‌کنم تصویرش را عوض کنم. خوش‌آیندم نیست که ادراک نادرستی از من داشته باشد، اما آزارم هم نمی‌دهد. یعنی هر دو روز یکبار نمی‌آید به من بگوید که در مورد من چه فکر می‌کند که من به او بگویم اشتباه می‌کند.

از اصل حرفم گم شدم. می‌خواستم بگویم همه ما قضاوت می‌کنیم. اما خیلی از ماها نسبت به غریبه‌ها دل‌رحم‌تریم تا نزدیکانمان. خیلی از ماها- به اسم دوستی- قضاوت‌هایمان را به کسانی که با آنها نزدیک هستیم، به عنوان اصل مسلم بیان می‌کنیم. به آنها می‌گویم که شما فلان و فلان هستید. این فلان و فلان همان قضاوتی است که ما کرده‌ایم. هر چقدر هم طرف بگوید که اینطور نیست، ما انگار نمی‌خواهیم تصویرمان را قبول کنیم.
ی
ک آدمی در زندگی من بود- چند روز است که دیگر نیست- که ما همیشه با هم این بحث را داشتیم. در من یک چیزهایی را می‌دید که من قبول نداشتم. مثلا می‌گفت من هر چه در زندگی خصوصی ام است را در فضای عمومی بیان می‌کنم. یعنی تیکه‌هایش اینطور بود که به تو هم نمی‌شود یک چیزی گفت. سریع می‌روی مینویسی. من تقریبا هشت سال با این حرفش مبارزه کردم. حتی یکبار هم نتوانست یک مثال بیاورد که من حرف خصوصی کسی را در فضای عمومی آورده باشم. حتی یکبار هم نتوانست رد پایی از حرف‌های بقیه را در فضای عمومی از من پیدا کند. بله. من آدمی هستم که در فضای عمومی به راحتی از خودم و احساساتم و زندگی‌ام حرف می‌ژنم. اما حرف دیگران را نه. سال‌هاست دیگر زندگی خودم را هم آنطور در فضای عمومی نمی‌نویسم. اما این دوست، چون یکجایی فکر کرده بود من آدم رک و راحتی هستم، هر بار و هر بار این حرف را به من می‌زد. بدون اینکه حتی یکبار بتواند ثابت کند.

اما حالا من می‌خواهم بعد از همه این سال‌ها کاری کنم که حرفش درست دربیاید. اتفاقی را که در فضای خصوصی افتاده می‌خواهم بنویسم. قلبم را آنچنان به درد آورده که احساس می‌کنم سال‌ها بود اینطور نشکسته بود. هنوز که به یاد حرفش می‌افتم فکر می‌کنم چطور میشود دوست آدم این فکر را در در مورد آدم بکند. نه تنها این فکر را بکند، بلکه اینقدر بی‌رحم باشد که همچین حرفی را بزند.

داشتیم تلفنی حرف می‌زدیم. من مدتهاست ورزش نمی‌کنم. ازش پرسیدم این سالن ورزشی که می‌رفت چطور بود و آیا می‌ارزد که من هم پول زیاد بدهم بلکه خجالت بکشم بروم ورزش یا نه. گفت که «تو باید یک کاری را بروی بکنی که «فشن» باشد.» گفتم خب منظورت چیست. گفت: «باید بروی یک ورزشی را بکنی که از تویش «فشن» دربیاوری.» از آنجا که تازگی ها مرا متهم کرده بود با او همیشه بد حرف می‌زنم، خیلی خونسرد گفتم خب یک مثال بزن از ورزشی که من به خاطر فشن انجام دادم. گفت چیزی یادم نمی‌آید. گفتم خب باز یک حرفی را زدی که برایش مثالی نداری. گفت: تو همه کارهایت برای «فشن» است. مثل همینکه رفتی «یک سگ کور» آوردی….

من خیلی نفهمیدم بعدش چه گفت. یک لحظه قلب من آنقدر درد گرفت که فکر کردم اصلا من چرا باید با همچین آدمی حرف بزنم. چرا باید چون این آدم زمانی رفیق من بوده، ولی سال‌هاست دارد در مورد من قضاوت‌های نادرست می‌کند را تحمل کنم؟ آدمی که حتی نمی‌داند زوئی کور نیست، بلکه کر است. کسی حتی فرق کوری و کری یک بچه را نمی‌فهمد. کسی که از رابطه آدم و سگش هیچ نمی‌داند. هرگز زوئی را ندیده، ما را با هم ندیده و اینطور حرف می‌زند. اصلا من چرا باید با کسی که فکر می‌کند سگ داشتن/ حیوان داشتن هم مد است، رفاقت کنم؟ من تمام زندگی‌ام می‌خواستم با سگ‌ها زندگی کنم. تنها دو سه سال است که از لحاظ مالی و مکانی توان این را دارم که حیوان خانگی داشته باشم. چطور کسی که ده سال است مرا می‌شناسد، این را نمی‌داند، و اینطور حرف می‌زند؟ بعد فکر کردم چطور تقریبا همه دوستان نزدیک من داستان زوئی و آمدنش به خانه ما را می‌دانند، اما این آدم نه تنها یکبار نپرسیده، بلکه اینطور هم قضاوت کرده و با بی رحمی این حرف را می‌زند؟

حیوانات تبدیل‌ شده‌اند به معیار من برای تعیین بی‌شعوری آدم‌ها. نه. اصلا حرفم این نیست که همه باید حیوانات (و سگ‌ها و گربه مرا) دوست داشته باشند یا حتی تحمل کنند. اما نوع حرف زدن آدم‌ها در مورد حیوانات و حرف زدنشان در مورد رابطه آدم‌ها و حیوانات برایم مهم است. چند سال پیش یکی در مورد لورکا گفت که «لورکا اینقدر زشت است که نمی‌شود دوستش داشت.» من اصلا کاری ندارم که این سگ زشت است یا زیبا. اما برای من حرف این آدم مثل این بود که یکی در روی یک مادر بگوید بچه تو اینقدر زشت است که نمی‌شود دوستش داشت. این قساوت از کجا می‌آید؟ نمی‌دانم البته کلمه‌اش قساوت است یا بی‌شعوری. من این آدم را همانجا که این حرف را زد تمام کردم. دلم هم حتی یک لحظه نسوخت که دیگر رفیقم نیست.

من متاسفم که آدم‌ها تمام می‌شوند. متاسف‌ترم که دوستان آدم هم تمام می‌شوند. اما از یک جایی، آدم باید بتواند پای ارزش‌هایش بیاستد. تنهایی بهتر از تحمل آدم‌هاییست که نه تنها قضاوت نادرست می‌کنند، بلکه آنقدر بی‌رحم‌اند که اینطور قلب دوستانشان را هم به درد می‌آورند. احساس می‌کنم تکه‌ای از قلبم با شنیدن حرف این آدم کنده شده. این از آن چیزهاییست که معذرت‌خواهی هم فایده‌ای برایش ندارد. حرف از جایی می‌آید که پشتش یک طرز تفکر است. دفعه بعد از یک جای دیگر می‌زند بیرون. یک تکه دیگر را می‌کند. من تکه های قلبم را برای دادن عشق به همین حیوانات لازم دارم.

صبح که بیدار شدم مامان داشت با کمک راضی‌خانم برای بار دوم (طی هفته جاری) خانه‌تکانی می‌کرد. صدای جاروبرقی و ترق‌وتوروق قابلمه‌ها و ظرف‌های چینی پرده‌ی گوش‌هایم را نوازش می‌کردند و البته مثل همیشه٬ صدای خزعبلات رادیو که مامان بدون اینکه گوش بدهد روشن می‌گذاردش هم اوضاع را متشنج‌تر می‌کرد. پتوی قرمزی که حاشیه‌هایش با دقت به ملافه‌ی سفید و نخی و خنک‌اش دوخته شده بود را کشیدم روی سرم و سعی کردم بخوابم. اینکه هنوز یک هفته‌ی دیگر تعطیلی پیش رو داشتم احساس اسارت در چنگال سرمایه‌داری را در وجودم کمرنگ می‌کرد و می‌گذاشت بدون اضطراب به استراحت ادامه بدهم. در بالکن هم باز بود و باد سرد ملایمی می‌لغزید توی اتاق و تشک را سرد می‌کرد٬ پای درازم را به نقطه‌های دور تشک می‌کشاندم و خنکی‌اش مثل محتویات سرنگ به نوک انگشت‌هایم تزریق می‌شد و کیفور می‌شدم. خوابم برد و خوشبختانه هیچ خوابی ندیدم. دو سه ساعت بعد بیدار شدم و حمام کردم و حاضر شدم برای رسیدن به قرار ناهاری که با دوستانم گذاشته بودم. باغ‌رستوران جدیدالتاسیسی بود در محدوده‌ی وکیل‌آباد. زود رسیدم و بچه‌ها هنوز نیامده بودند. کیفم را انداختم روی شانه‌ام و شروع کردم به گشت‌زدن توی باغ. جای قشنگ و دلبازی بود٬ و دلپذیری هوا هم باورنکردنی بود. وسط محوطه٬ حوض و جوی‌های کوچک فیروزه‌ای‌رنگ درست کرده بودند٬ شبیه حوض‌های باغ فین کاشان. بالای چند تا از درخت‌ها هم لانه‌های کوچک پرنده گذاشته بودند و پرنده‌ها یک‌نفس تحریر می‌زدند و معلوم بود کیف‌شان حسابی کوک است. یاد قناری زردرنگی افتادم که وقتی کوچک بودم داشتیم٬ نر بود٬ و خیلی قشنگ آواز می‌خواند. کلی خواهان داشت و بهش می‌نازیدیم. دل‌م میخواست گوشه‌ای بایستم و بعد از چند روز یک نخ سیگار بکشم٬ ولی گارسون‌ها که همگی کله‌هایشان را آلمانی زده بودند مدام مشغول چرخ‌زنی در محوطه بودند و چپ‌چپ نگاه می‌کردند و دیدم حوصله‌ی اینکه یکی‌شان بیاید جلو و احتمالا زری در مورد سیگار بزند ندارم. بعد بچه‌ها یکی‌یکی رسیدند و روبوسی کردیم و نشستیم پشت یکی از همان میزهایی که کنار جوی گذاشته بودند. دلم برایشان تنگ شده بود. چهار ساعت نشستیم و حرف زدیم. پشت سر والدین‌مان صفحه گذاشتیم و از خاطرات مستی حرف زدیم و من شمه‌ای از علاقه‌ی سیری‌ناپذیرم به قاتلان زنجیره‌ای و سوسیوپت‌ها برایشان گفتم و با نگاه‌های نگران‌شان مواجه شدم. بعد بچه‌ها را رساندم خانه و با امیر رفتیم پردیس کتاب. توی راه٬ امیر از عموهای‌ مرحوم‌اش و خاطرات قبل و بعد انقلاب‌شان برایم تعریف کرد. ماشین را پارک کردم کنار محوطه‌ی بیمارستان امام‌رضا٬ و پیاده رفتیم تا پردیس کتاب. محدوده‌ی سناباد و سه‌راه ادبیات و چهارراه دکترا و خیابان گلستان و سینما هویزه و آن حوالی٬ توی ذهن من شبیه یک آدم است. آدمی که توی زندگی‌ت هست و می‌شناسی‌ش و خوبی و بدی‌اش در هم آمیخته و نمی‌توانی تفکیک‌شان کنی. همان احساس شناور و ناشناخته‌ی مرکب از علاقه و نفرتی که به آدم‌های اطراف‌مان داریم و نمی‌توانیم در موردش تصمیم قطعی بگیریم. آن منطقه٬ منطقه‌ای است در شهر مادری‌ام٬ که از وقتی اجازه پیدا کردیم تنها از خانه بیرون برویم٬ می‌رفتیم آنجا کتاب می‌خریدیم و پرسه می‌زدیم و بستنی می‌خوردیم. خیلی وقت‌ها بعد از دانشگاه٬ سر خر را کج می‌کردیم و می‌رفتیم آنجا. منطقه‌ای است که وقتی برای اولین بار احضار شدم٬ آدرس ساختمانی را دادند در همان حوالی. یادم هست وقتی بعد از دو سه ساعت از ساختمان آمدم بیرون غروب شده بود و  هوا دم داشت و داشتند اذان مغرب می‌گفتند. م. توی ماشین منتظرم بود ولی دلم می‌خواست از همانجا تاکسی بگیرم و برای همیشه از این شهر بروم. (ولی سوار ماشین شدم و برگشتیم خانه و توی حیاط گربه‌ام را بغل کردم و نشستم لب باغچه و گربه صورت خیس‌ام را لیس زد). کانون زبان هم آنجاست٬ آن سالی که کلاس عربی می‌رفتم٬ هشت صبح تابستان٬ بعد از کلاس توی کوچه‌های اطراف قدم می‌زدم و با ام‌پی‌تری‌پلیرم ام‌کلثوم و فیروز و عبدالحلیم حافظ گوش می‌دادم تا عربی‌ام "تقویت" شود. منطقه‌ای است که جهاد دانشگاهی آنجاست و اولین بار امیر را آنجا دیدم و با هم رفتیم شمال از شمال‌غربی دیدیم. ده‌ها تصویر دیگر مانند همین‌ها توی ذهنم تلنبار شده. شهری که آدم توش بزرگ می‌شود همین است. هر گوشه‌اش یک خاطره‌ی کم‌اهمیت پنهان شده. یا همان تمثیل تکراری: میدان مین. برای من البته اغلب خاطرات آزاردهنده‌اند و برای همین سعی می‌کنم زیاد به این شهر برنگردم و اگر هم برمیگردم٬ مدت زیادی نمانم. خلاصه. برای مادر و پدر و خاله‌ام کتاب عیدی انتخاب کردیم و برگشتیم. از امیر خداحافظی کردم و مسیر برگشت به خانه را جوری انتخاب کردم که از کوچه‌های کذایی رد شوم. تابلوی دکتر صراف را هم دیدم که پزشک بچگی من و خواهرم بود و آن موقع شیرین ۷۰ سال را داشت٬ ولی هنوز هم زنده است و کار می‌کند. هوا گرگ‌ومیش بود و هنوز چراغ‌های خیابان‌ها را روشن نکرده بودند. همینطور که رویکساپ گوش می‌کردم و خیابان فرهنگسرا با گاز ملایم جلو می‌رفتم٬ دیدم گذشت زمان توانسته بخش زیادی از سنگینی تلخ این شهر را برایم کمرنگ و سبک کند. حالا مواجهه با این شهر برایم به‌مراتب آسان‌تر است. خاطره‌ها همینطورند. خوب یا بد. تا مدت نامعلومی واضح و شفاف و intense باقی می‌مانند و مغزت را تسخیر می‌کنند٬ اما زمان می‌گذرد و هر روز مثل یک موج از راه می‌رسد و تخته‌سنگی که آن گوشه افتاد را می‌ساید و می‌رود.